خلق یک استارت آپ کاری دشوار است. باید با ایده ای جدید وارد میدان شده، محصول را تولید کرده، برای بازاریابی سرمایه گذاری نموده و در نهایت محصول را روانه‌ی بازار کنید. این روندی کلاسیک برای توسعه‌ی کسب و کارهای استارت آپی محسوب می‌شود. این در حالیست که استارت آپی‌های باتجربه تر ممکن است ایده ای خلاف پروسه‌ی کلاسیک داشته و ساخت کامل محصول را الزامی ندانند. جالب است بدانید که حق با آن‌هاست؛ کمپانی‌های بسیار موفق مانند دراپ باکس قبل از ارائه‌ی نسخه‌ی نهایی خود، پیش سفارش می‌گرفتند.
اگر صاحب کسب و کاری خصوصاً از نوع استارت آپ هستید و علاقه مند به صرفه جویی در هزینه و زمان و در نهایت موفقیت هستید، قطعاً لازم است ساخت نسخه‌ی ام وی پی محصول خود را در نظر بگیرید. امروزه دردنیای تکنولوژی اطلاعات، توسعه‌ی حداقل محصول قابل پذیرش یا ام وی پی برای وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌های تلفن همراه امری رایج است. این نوع توسعه برای مرحله‌ی برنامه ریزی پروژه‌ی کارآفرینی و یا استارت آپ بسیار مفید شمرده می‌شود. اما ام وی پی واقعاً به چه معناست؟
MVP (ام وی پی) چیست؟
در سال 2011، اریک رایس (Eric Ries) که مشاور و نویسنده ای فعال در زمینه‌ی کسب و کارهای استارت آپی است، کتاب پرفروشش به نام “لین استارت آپ” در مورد تجربه‌ی خود از خلق استارت آپ را به بازار روانه کرد. این کتاب نه تنها کل صنعت استارت آپ را تحت تأثیر قرار داد، بلکه فعالان این صنعت را با مفاهیمی مانند ام وی پی آشنا ساخت، وی در کتابش برای اولین بار از مفهوم “حداقل محصول قابل پذیرش” و یا ام وی پی استفاده نمود. ام وی پی (MVP) از حروف ابتدای کلمات در عبارت “Minimum Viable Product” (به معنای حداقل محصول قابل پذیرش) گرفته شده است. در واقع ام وی پی حداقل‌هایی از یک محصول و یا یک وبسایت است که می‌تواند در بازار آزمایش شده تا پتانسیل موفقیت و یا شکست آن مشخص گردد. همانطور که ذکر شد برای این آزمایش، محصول نیاز به داشتن حداقل‌ترین کاربردهای خودش دارد؛ هر چیزی بیش از این غیر ضروری به حساب آمده و معمولاً اضافه نمی‌شود.
به عبارتی دیگر، نسخه‌ی ام وی پی یک محصول سه فاکتور اساسی را دارا است:
- به اندازه‌ی کافی ارزشمند و جذاب به نظر می‌رسد که افرادی را ترغیب به خرید و استفاده نماید.
- مزایای محصول در آینده را برای متقاضیان اولیه ارائه می‌دهد.
- بازخورد مصرف کنندگان از محصول به منظور توسعه‌ی آن در آینده را مشخص می‌نماید.
نسخه‌ی ام وی پی محصول شامل ویژگی‌ها و امکاناتی حیاتی است که بدون آن‌ها محصول عملاً قادر به برآوردن نیازهایی که به خاطر آن‌ها طراحی شده است نخواهد بود. ام وی پی به نوعی هسته‌ی چرخه ای تکرارپذیر که ایده پردازی، نمونه سازی، ارائه، جمع آوری اطلاعات، تحلیل و فراگیری را در بر می‌گیرد به شمار می‌رود. این چرخه تا زمانی که منجر به تولید محصولی قابل قبول و روانه کردن نهایی آن به بازار شود ادامه خواهد داشت.
در حقیقت نسخه‌ی ام وی پی بخشی از استراتژی و روند در تولید و فروش محصول به مشتریان به شمار می‌رود. می‌توان گفت نسخه‌ی ام وی پی محصول از نظر زمان و هزینه معقول‌ترین نسخه شمرده می‌شود و مهم‌ترین هدف آن مشخص کردن پتانسیل محصول است. از متد ام وی پی برای توسعه‌ی هر محصولی می‌توان استفاده کرد.
چرا ام وی پی لازم است؟
شاید شنیده باشید که بسیاری از کمپانی‌های بسیار مطرح مانند اوبر1، دراپ باکس2 و زاپوس3 کار خود را با نسخه‌ی ام وی پی خدماتشان آغاز کرده و از طریق آن قدرت و توجه کسب کرده اند. قطعاً این مثال‌ها فواید بی‌نظیر ام وی پی را به اثبات می‌رسانند. ام وی پی برای کسب اطلاعات اولیه ای که علاقه‌ی کاربر به محصول را تأیید کند لازم است. نتایج مثبت در مرحله‌ی توسعه‌ی ام وی پی به منزله‌ی چراغ سبزی برای توسعه‌ی نسخه‌ی کامل محصول به شمار می‌رود.
ساختن و مورد آزمایش قرار دادن حداقل محصول قابل پذیرش موارد مثبت زیر را با خود به همراه خواهد داشت:
- ذخیره‌ی زمان و منابع از طریق حصول اطمینان از سرمایه گذاری بر محصولی که پتانسیل موفقیت را داراست.
- کسب اطمینان از مقبولیت محصول از نظر مصرف کنندگان بالقوه.
- یافتن روند بهینه برای توسعه‌ی محصول نهایی.
- صرفه جویی در زمان و هزینه‌ها در توسعه‌ی محصول نهایی به دلیل عدم نیاز به صرف هزینههای زیاد در تحقیق بازار.
- جذب سریع‌تر سرمایه گذاران.
اهداف ام وی پی
اهداف ام وی پی- آزمایش پیش فرض محصول با کمترین منابع
- سرعت بخشی در فراگیری
- کاهش زمان مهندسی محصول
- ارائه‌ی سریع محصول به متقاضیان اولیه
- ساختن نسخه‌ی پایه (اصلی) برای محصولات بعدی
- برندسازی سریع
در ادامه با مثالی آشنا خواهید شد که روش توسعه‌ی حداقل محصول قابل پذیرش مفید واقع می‌شود.
فرض کنید توسعه‌ی نسخه‌ی نهایی محصولی بین 6 تا 8 ماه زمان و 200 هزار دلار هزینه نیاز داشته باشد. محصول در حالی وارد بازار می‌شود که تولید کننده از مقبولیت آن مطمئن نیست. در صورتی که محصول مورد قبول مصرف کنندگان قرار نگیرد زمان و مقدار زیادی پول که صرف توسعه‌ی محصول شده از بین می‌رود.
پیاده کردن روش ام وی پی برای شما به عنوان تولید کننده این امکان را فراهم می آورد که محصول را با سرعت بیشتری روانه‌ی بازار کنید؛ چرا که فقط خصوصیات ضروری محصول را نیاز دارید. تولید حداقل محصول قابل پذیرش در حدود یک ماه و نیم زمان و بودجه ای حداکثر معادل 15 هزار دلار نیاز دارد. تفاوت را مشاهده می‌کنید؟
نکته‌هایی در مورد توسعه‌ی ام وی پی
توسعه‌ی ام وی پی به معنی یافتن نقطه‌ی تعادل بین طراحی حداقلی محصول و ارزش حداکثری آن است. نسخه‌ی ام وی پی می‌بایست ویترینی باشد از پایه ای ترین اهداف و کاربردهای یک محصول. توسعه باید در حداقل‌ترین حالت خود اتفاق افتد، اما نباید محصول را از نقاط فروشش در آینده محروم سازد.
اگرچه مفهوم حداقل محصول قابل پذیرش ممکن است ساده به نظر برسد، برخی از کارآفرین‌ها هنوز در مورد معنای این واژه دچار سوء تفاهم می‌شوند. آن‌ها اغلب برای ارائه‌ی محصول عالی، تمرکز خود بر ارزشمندی محصول را از دست داده و هر جزئیاتی را به آن اضافه می‌کنند. نتیجتاً نسخه‌ی ام وی پی با جزئیات فراوان اشباع شده و کمپانی پول و زمان خود را از دست خواهد داد.
اشتباه دیگری که ممکن است صورت پذیرد به حداقل رسانی افراطی خصوصیات کلیدی محصول است. درک این موضوع که “خصوصیات پایه ای” به معنی روانه کردن محصولی خام به بازار نیست، بسیار مهم تلقی می‌گردد. تمرکز بیش از حد بر حداقل سازی در ساخت نسخه‌ی ام وی پی، ممکن است باعث تولید محصولی نامناسب در مقایسه با تقاضای دقیق بازار شود. همینطور اگر نسخه‌ی ام وی پی موفق به خلق برداشتی کلی از محصول نشود حتی ممکن است به تصویر برند نیز آسیب وارد کند. برای مصرف کنندگان محصولی قابل قبول و کارآمد باید فراهم گردد که از طریق آن بتوانند نیازهای خود را برآورده سازند.
متخصصان معمولاً به شروع توسعه‌ی ام وی پی با اضافه کردن کاربری‌های اساسی برای پروژه توصیه می‌کنند. خصوصیات و کاربری‌های دیگر در طول زمان، در طی پروسه‌ی مورد آزمایش قرار دادن آن و دریافت بازخورد مصرف کنندگان باید به محصول اضافه شوند. نکته‌ی طلایی در این مرحله این است که هر کدام از نسخه‌های ام وی پی محصول نسبت به نسخه‌ی قبلی کارآمدتر بوده و کاربردهای بهتری برای مصرف کنندگان فراهم آورد. اگر توسعه با این روش محقق گردد، محصول تولید و توسط مصرف کنندگان اولیه اش مورد تأیید قرار می‌گیرد. به علاوه، توسعه‌ی محصول که مطابق با بازخورد مصرف کنندگان انجام پذیرد، امکان حصول اطمینان از تطابق جزئیات اضافه شونده با نیاز و درخواست مشتریان را فراهم می‌آورد.
در پروسه‌ی توسعه‌ی ام وی پی بایدها و نبایدهایی وجود دارد که در ادامه آورده شده است:
بایدها:
- ساختن محصول با حداقل کاربری و بالاترین کیفیت.
- هدف گیری بازارهای بزرگ‌تر.
- در نظر داشتن مدلی قابل قبول برای کسب درآمد.
- زیر نظر گرفتن رفتار مصرف کننده.
- روانه کردن محصول به بازار در اسرع وقت.
- کسب اطلاعات درمورد رقبا.
- خلق برنامه و استراتژی بازاریابی با هدف جذب تعداد زیادی از مصرف کنندگان.
نبایدها:
- اضافه کردن کاربری‌های غیرضروری.
- تأخیر در حضور در بازار به دلیل اضافه کردن دوباره و دوباره‌ی خصوصیات به محصول.
- ترس از شروع دوباره در صورت کسب نتایج ناخوشایند از نسخه‌ی ام وی پی محصول.
آیا محصول شما مورد قبول است؟
مقبولیت محصول فاکتوری کلیدی در توسعه‌ی ام وی پی به شمار می‌رود. عملکردی که یک محصول به بازار ارائه می‌دهد بسیار مهم‌تر از نحوه‌ی ارائه‌ی آن تلقی می‌گردد. یک محصول قابل قبول از طریق ارائه‌ی مناسب یک کاربرد اساسی، نیازهای مصرف کننده را برطرف می‌نماید. تحقیقات نشان می‌دهند که در حدود 60 درصد کاربردهای محصولات و یا اپلیکیشن‌ها به هیچ وجه توسط مصرف کنندگان آن‌ها مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. بنابراین به نوعی هدردهی زمان و منابع به شمار می‌روند.
بنابراین می‌توان گفت توسعه‌ی نسخه‌ی ام وی پی اقدامی بسیار هوشمندانه به شمار می‌رود؛ چرا که از طریق آن پتانسیل موفقیت در بازار، نقاط ضعف و نقاط قوت محصول تا حدود بسیار زیادی مشخص می‌گردد. به علاوه به دلیل ارائه‌ی کاربردهای اساسی و پایه ای محصول، دیگر ملزم به صرف هزینههای فراوان و زمان طولانی برای به بازار روانه کردن آن نخواهید بود.
پاورقی‌ها
- اوبر (Uber) یک کمپانی حمل و نقل به مرکزیت سانفرانسیسکو، کالیفرنیا است که در سال 2009 تأسیس شد. اوبر خدماتی از قبیل تاکسی‌های اشتراکی، تحویل غذا، دوچرخه‌های اشتراکی، … را ارائه می‌دهد.
- دراپ باکس (Dropbox) ارائه کننده‌ی خدمات میزبانی فایل در وب است که توسط شرکتی به همین نام اداره می‌شود. مرکزیت دراپ باکس سانفرانسیسکو، کالیفرنیا می‌باشد. دراپ باکس امکان همگام سازی پرونده‌ها روی چند رایانه‌ی مختلف یا بین چند کاربر متفاوت را فراهم می‌نماید.
- زاپوس (Zappos) خرده فروشی آنلاین لباس و کفش است که در سال 1999 در لاس وگاس تأسیس شد. در سال 2009 زاپوس به ارزش بیش از یک میلیون دلار به کمپانی آمازون (Amazon) فروخته شد.
